Αρχική 5 Πολιτισμός 5 Ιστορία της Λέσβου

Ιστορία της Λέσβου

Η Λέσβος βρίσκεται στο βορειοανατολικό Αιγαίο δίπλα στις μικρασιατικές ακτές, είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε μέγεθος ελληνικό νησί μετά την Κρήτη και την Εύβοια και αποτελεί έναν επίγειο παράδεισο με έντονο γεωμορφολογικό ενδιαφέρον, καθώς συνδυάζει πλούσια βλάστηση και ηφαιστειογενή πετρώματα που μεταφέρουν τον επισκέπτη εκατομμύρια χρόνια πίσω.

Το νησί της Λέσβου δημιουργήθηκε πριν από 20 εκατομμύρια χρόνια περίπου, ύστερα από ισχυρές ηφαιστειακές εκρήξεις που καταβύθισαν την ενιαία ξηρά με το όνομα Αιγηίδα, της χερσαίας περιοχής που ένωνε την ηπειρωτική Ελλάδα με την Μικρασιατική χερσόνησο, κομμάτι της οποίας ήταν η Λέσβος και που συνέβαλλε στην κατοπινή ανάπτυξη του Αιγαίου Πελάγους.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, πρώτος έποικος του νησιού ήταν ο Μάκαρας, γιος του Ήλιου και στη διάρκεια της βασιλείας του το νησί ονομάστηκε Μακαρία, ενώ πιστεύεται ότι οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Πελασγοί και το σημερινό όνομα του νησιού οφείλεται στο Θεσσαλό ομώνυμο ήρωα Λέσβο, σύζυγο της κόρης του Μάκαρα, Μήθυμνα.

Η Λέσβος κατοικείται ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, όπως υποδηλώνουν τα ευρήματα (εργαλεία, χειροπελέκεις, κοπείς και ξέστρες) που εντοπίστηκαν στη περιοχή Ροδαφνίδια κοντά στο χωριό Λισβόρι, τα οποία χρονολογούνται από το 780.000 – 125.000 π.Χ.

Αρκετοί νεολιθικοί οικισμοί έχουν εντοπιστεί στο νησί, με σημαντικότερο αυτόν στην περιοχή της Θερμής ο οποίος αποκαλύφθηκε μετά από συστηματική έρευνα της Αγγλίδας αρχαιολόγου  Winifred Lamb και αναπτύχθηκε σε πέντε οικοδομικές φάσεις, από το 3.200 π.Χ. μέχρι το 2.400 π.Χ.

Κατά τον 10ο αι. π.Χ. η Λέσβος αποικίζεται από τους Αιολείς και εξελίσσεται σε σπουδαίο κέντρο. Ο Τρωικός πόλεμος βρίσκει το νησί κάτω από την επιρροή της Τροίας. Από τις αρχαίες πόλεις του νησιού πέντε είναι οι σημαντικότερες: η Μυτιλήνη, η Μήθυμνα, η Άντισσα, η Πύρρα και η Ερεσός.

Το πρώτο πολίτευμα των Λεσβιακών πόλεων είναι η βασιλεία και στη συνέχεια πέρασαν από την ολιγαρχία στην τυραννία, ενώ στα τέλη του 7ου αι. π.Χ., χάρη στο σοφό Πιττακό, η πόλη της Μυτιλήνης αποκτά δημοκρατικό πολίτευμα και πολιτική σταθερότητα, γεγονός που της επέτρεψε να αναπτυχθεί σε ισχυρή ναυτική δύναμη και να κυριαρχήσει στις άλλες πόλεις του νησιού.

Στους αιώνες που ακολούθησαν, η Λέσβος βρίσκεται κάτω από την κυριαρχία των Ρωμαίων. Στο νησί κατασκευάζεται το Υδραγωγείο της Μόριας, το αρχαίο θέατρο στη Μυτιλήνη, τα ψηφιδωτά δάπεδα των επαύλεων της περιοχής της Επάνω Σκάλας και το Ιερό της Θέρμιας Αρτέμιδος στη Λουτρόπολη Θερμής.

Το 324 μ.Χ. η Λέσβος περνάει στον έλεγχο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1355 μ.Χ. Στη συνέχεια, το Βυζάντιο παραχωρεί τη Λέσβο στην Γενοβέζικη οικογένεια των Γατελούζων, κατά τη διάρκεια των οποίων το νησί γνωρίζει μεγάλη οικονομική ευημερία. Καθ’ όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου και μέχρι τις αρχές της Οθωμανικής κυριαρχίας το νησί δέχεται συνεχείς πειρατικές επιδρομές, κυρίως από Σαρακηνούς και Άραβες.

Το 1462 η Λέσβος πολιορκείται και κατακτιέται από Οθωμανούς. Στις 8 Νοέμβριου 1912, μοίρα του ελληνικού στόλου υπό τη διοίκηση του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη απελευθερώνει το νησί από τους Τούρκους. Η πλήρης ενσωμάτωση με την Ελλάδα πραγματοποιείται το 1914.

Με τη Μικρασιατική καταστροφή, η Λέσβος δέχεται πολλούς πρόσφυγες από τα Μικρασιατικά παράλια και αλλάζει η πληθυσμιακή της σύνθεση. Κατά τα έτη 1923 -1924 με την ανταλλαγή πληθυσμών που πραγματοποιήθηκε μεταξύ Ελλάδος και Τουρκιάς, η Λέσβος δέχεται Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, ενώ ο εναπομείναντας πληθυσμός των Τούρκων κατοίκων της Λέσβου φεύγει.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, το 1941, ο Γερμανικός στρατός καταλαμβάνει το νησί και παραμένει σε αυτό έως την απελευθέρωση, το 1944.

Στη σύγχρονη εποχή η Λέσβος αποτελεί ένα νησί πλούσιο σε φυσικούς πόρους που αλλάζει και εξελίσσεται, ενώ από το 2015 λόγω της κοντινής απόστασης με τα Μικρασιατικά παράλια είναι μια από τις σημαντικότερες πύλες εισόδου των προσφύγων και μεταναστών προς την Ευρώπη έχοντας διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης.