Αγγειοπλάστης

Η τέχνη του αγγειοπλάστη φαίνεται να μετρά ιστορία 5000 χρόνων, όπως μαρτυρούν ευρήματα από τον προϊστορικό οικισμό της Θερμής. Στο νησί είναι γνωστοί και ως «τσ(ου)καλάδες» ή «κ(ου)μαράδες», δηλαδή κατασκευαστές πήλινων αγγείων («κ’μαριών»). Η τέχνη κληρονομούνταν από πατέρα σε γιο άρα συνήθως αποτελούσε οικογενειακή υπόθεση. Τα κυριότερα κέντρα παραγωγής στο νησί ήταν και εξακολουθούν να είναι ο Μανταμάδος με την ευρύτερη περιφέρεια του (Ασπροπόταμος, Άγιος Στέφανος κ.ά.) και η Αγιάσος. Ωστόσο τον 18ο και 19ο αιώνα υπήρχαν και άλλα κέντρα κεραμικής, όπως τα χωριά της Γέρας (Παλαιόκηπος, Πέραμα κ. άλλα), όπου παράγονταν τα περίφημα “Γερα(γ)ώτικα” αγγεία, η Φίλια, αλλά και το Σκαλοχώρι, που τότε ονομαζόταν “Τσουκαλοχώρι” και είχε σημαντικό μουσουλμανικό πληθυσμό και μεγάλη παραγωγή πήλινων αγγείων. Κάθε τόπος εξειδικευόταν ως ένα βαθμό σε κάποια είδη αγγειοπλαστικής, ανάλογα με την τεχνογνωσία, την παράδοση και το είδος του πηλού που επεξεργαζόταν. Τσουκάλια για το μαγείρεμα, κούπες, φλιτζάνια, τέστα (πιάτα) για το τραπέζι. Κουμάρια και τσιροκούμαρα, λαγήνια, κουτρούβια (σκεύη για την αποθήκευση λαδιού ή τυριού, αλλά και για τη μεταφορά νερού), πιθάρια για το πολύτιμο λάδι, αλλά και κεραμίδια, τούβλα, θυμιατά (καπνιστήρια για τα μελίσσια), πήλινες φλογέρες και (ν)τουμπελέκια για τις στιγμές του γλεντιού. Συχνά με ζωγραφισμένα φυτικά μοτίβα και αναπαραστάσεις από την καθημερινή ζωή.

 

Πηγές:

Πανεπιστήμιο Αιγαίου, http://www1.aegean.gr/culturelab/potter_gr.htm, Ημερομηνία Επίσκεψης: 23/11/2022.

Ανεμώτια Λέσβου, http://anemotia.blogspot.com/2013/12/blog-post.html, Ημερομηνία Επίσκεψης: 23/11/2022.