Πύργοι Θερμής

Στη Θερμή, ήδη από την εποχή των Γενοβέζων, χτίστηκαν πυργοκατοικίες οι οποίες αποτελούσαν θερινές κατοικίες των πλούσιων αστών της πόλης της Μυτιλήνης όπου μετακόμιζαν εκεί προκειμένου να επιβλέπουν αγροτικές εργασίες. Παράλληλα, αποτελούσαν καταφύγια των ιδιοκτητών από αρχικά πειρατικές και στη συνέχεια λοιπές ληστρικές επιδρομές. Οι πύργοι αυτοί παραπέμπουν στους μεσαιωνικούς αμυντικούς πύργους και γι’ αυτό παρουσιάζουν κάποια οχυρωματικά χαρακτηριστικά, όπως απουσία εισόδου στον πρώτο όροφο, καταχύστρες, τυφεκιοθυρίδες κλπ. Πρόκειται για τριώροφα πετρόχτιστα κτίρια με τετράρριχτη ενιαία στέγη, η οποία επεκτείνεται και στα σαχνισιά και χρονολογούνται από τις τελευταίες δεκαετίες του 18^ου αι., αλλά οι περισσότεροι που σώζονται ανήκουν στο 19^ο αι. Εξαίρεση αποτελούν ο Πύργος του Μαγνήσαλη στη Θερμή και ο Πύργος του Βουγιούκα στους Πύργους Θερμής, οι οποίοι είναι τετραώροφοι. Στον τελευταίο όροφο με την τεχνική των ελαφρών τοιχίων από μπαγδατί αλλά και των σαχνισιών δημιουργούνταν ευρύχωρες κάμαρες ώστε να εξασφαλίζονται οι στοιχειώδεις ανέσεις κατοίκησης του αρχοντολογιού. Στην πρώιμη περίοδο οι πυργοκατοικίες ήταν ιδιαίτερα εσωστρεφή και αρκούνταν στον οχυρωματικό τους χαρακτήρα. Με την πάροδο όμως του χρόνου, όταν οι κίνδυνοι άρχισαν να περιορίζονται, απέκτησαν και ένα και δύο σαχνισιά στον πάνω όροφο με μεγάλα ανοίγματα παραθύρων. Οι πύργοι συνήθως βρίσκονταν στο κέντρο ενός μεγάλου αγροκτήματος, περιμετρικά του οποίου υπήρχε ισχυρός περίβολος. Διέθεταν αυτάρκεια σε νερό έχοντας πηγάδι στην αυλή και στέρνα στο ισόγειο του πύργου. Ο παλιότερος Πύργος που σώζεται στη Θερμή και κατοικείται έως σήμερα είναι ο Πύργος του Νιάνια που χτίστηκε το 1647.