Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Πιθαρίου, Ερεσός

Ανατολικά του οικισμού της Ερεσού βρίσκεται η Μονή Παμμεγίστων Ταξιαρχών Πιθαρίου. Η Μονή είναι ιδιαίτερα γνωστή ως Μονή Πιθαρίου ή Πιθάρι, ονομασία που οφείλεται στην γεωμορφολογία της περιοχής, καθώς βρίσκεται σε ένα κοίλωμα χαράδρας, μεταξύ λόφων που τη στεφανώνουν, σχηματίζοντας γύρω της ένα νοητό πιθάρι. Το 2002 δημιουργήθηκε τεχνητή λίμνη, η οποία συνοδεύει το ήδη εκθαμβωτικό τοπίο. Χρονολογικά πιθανολογείται πως ιδρύθηκε στη Βυζαντινή περίοδο και ανασυστήθηκε επί Τουρκοκρατίας. Το μόνο βέβαιο είναι ότι λειτουργούσε το 1548, όπου καταγράφεται σε οθωμανικό κατάστιχο, με το οποίο καθορίζονται οι φορολογικές υποχρεώσεις των μοναστηριών της περιφέρειας Ερεσού. Επίσης αναφέρεται και σε οθωμανικό κατάστιχο του έτους 1709. Το 1931 η Μονή συγχωνεύεται με τη γειτονική Μονή Υψηλού όπου μεταφέρεται τμήμα του αρχείου του μοναστηριού. Επί επτά ολόκληρα χρόνια λειτούργησε ως εκκλησιαστικό σωφρονιστήριο, του οποίου η λειτουργία διακόπηκε με την γερμανική κατοχή του νησιού κατά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο και συνεχίστηκε για λίγα χρόνια από το 1964. Τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται εργασίες ανακαινίσεως των κτιρίων και των χώρων της μονής με προσωπική εργασία πολλών ιερομονάχων και ιερέων της Mητροπόλεως και πρωτεργάτη τον ίδιο το Mητροπολίτη Mυτιλήνης Iάκωβο. Το καθολικό, τα κελιά και ο περίβολος αναπαλαιώθηκαν, ξαναχτίστηκαν όπου χρειαζόταν και διακοσμήθηκαν, με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον, ενώ οικοδομήθηκε και οχυρωματικός πύργος στην ανατολική πλευρά του περιβόλου.